|  |
Fostüs dla storia tla toponomastica
|
|
Rejonņven encer l ann 1000 aluesc celtich?
Toponomastica y protostoria: doi ciamps dla scienza deida descuerje ciantons asconus
Da olā vėgn pa l'inom "Pütia" o "Cėindles" o ci ó pa dķ "Juel" , ci ą pa da fą le toponim "rin" cun le "Rhein".... pro tröc toponims ne conėscion nia avisa la provegnėnza, mo pro tröc pon ince fą recostruziuns. La toponomastica é na chestiun debatüda politicamėnter tla provinzia. Avėi na odüda tlera dla valüta po ma ester de ütl. La Consulta Ladina dl Comun da Balsan inviėia porchėl in l'edema che vėgn a en referat che pormėt de ester cotan interessant y che daidarį stlarķ zacotan de domandes, dal titul "Toponomastica y protostoria" cun le dr. Lois Craffonara sciöche reladś.
|
Complimenc ala redazion de www.noeles.net
|
|
indere scriv "Les persones che ą davert le site www.noeles.net ne ą nia ma slargé fora l'oferta de informaziuns mo ales ti ą ince pité ala jėnt ladina y nia ladina na plataforma de discusciun lėdia oląche vignun pņ dģ la süa zėnza pora de gnģ zensuré. Propi por chėsta rajun me tėmi che le hacker che ą proé de destaché la spina ne sides nia en te' mat che se devertėsc a ti fą despet al prüm che al incunta tl cyber space ladin o a mostré sües capazités tecniches; iö crėie che ia de do él na oronté de mėte a scuté na usc critica y autonoma tla discusciun politica te nostes valades. Y ajache l'autonomia de pensier y de parora é la cossa che ti é plö zbidra ai raprejentanc de nostes provinzies autonomes ne me fajessi nia demorvöia sce val' hacker porvess indņ de nes fą tignģ la müsa. Le.web master merita nösc complimėnc por ester sté bun de daurģ atira le sit, y paziėnza sce an ą pordü en valgünes informaziuns. La resposta da pert di anuzadours dl sit pņ ma ester üna: nes lasciun nia tņ la parora. "
|
Les invidies y les marizies dla politica
|
|
Na sentenza dla Court Costituzionala va respeteda!
La Lista Ladins respon a les acuses dl vize-ladin dla Svp Pepi Dejaco
de Giovanni Mischķ
En relaziun ala tuta de posiziun dl vizepresidėnt ladin dla SVP Pepi Dejaco (Usc di Ladins 23.11.2002) y rodada incėrch tla stampa, él dassėnn da desplajėi che les argumentaziuns portades dant basėia por la majera pert sön acüses fates cun marizia y che prō da intorje i fac, jon aboc sura le lim dla descriditaziun fora. Al fej demorvėia y desplej dl livel tan bas, implü pron da manipolé y tó por le nźs la jėnt che sa avisa co che la Lista LADINS se dą da fą y sciöche ara laōra. Mo jun a ti ciarč daimproģa ales contestaziuns de Dejaco:
söl retrat: le presidėnt dla Lista Ladins, dr. Giovanni Mischģ
"La Lista Ladins ne n'į nia fat sües propostes in cunt dla lege litala dal öt, mo ara į lascé studié la materia dai majeri iurisc“ y esperc de dėrt costituzional y dles rajuns de mendranza, nia ma da un, mo da deplü ..." (le articul va inant al intern).
|
Domandes de contribuc por la cultura por l'ann 2003
|
|
Sostegns finanziars a la cultura
Balsan I formulars cun les spligaziuns por fį domanda de contribuc por ativitźs, investimėnc, ativitźs formatives, culturales y por i artisc“ por lann 2003 po sėgn gnķ dejciariį da Internet sot
www.provinz.bz.it/intendenza-ladina/cultura
Le terminn por dč jö les domandes é ai 31 de jenį 2003.
|
I nes recordun de Carlo Pallestrong
|
|
Sia mort premaduda ą scomuet duta la valeda
 Carlo é nasciü a Rina, söl lüch dl Prestier, ai 3 de merz dl 1946, te na familia de diesc fredesc y sorus. Al é chersciü sö tla coa scėmpla y cialdina de süa familia, cossa che ti ą dessigü dč le stamp por düta süa vita, caraterisada dala bona löna y dala comprensciun por i bojėgns di atri.
|
Lungiarü: en terminn da se recordč
|
|
"Danter l enier y l doman"
Prejentazion de n liber soura i molins da paur sul ruf da Lungiarü
Chisc dis büsia la vita culturala tles valades ladines, na manifestaziun sighita l'atra, finalmėnter ąn en pü dlaurela, finalmėnter degönes sfilades folcloristiches por le turism, mo cosses autentiches: te chėsc cheder él ince da incundč la presentaziun de en liber nü dal titul "La roda dl tėmp" che gnarą fata in sabeda, ai 14 de dezėmber, dales 16.00 tl salf dla scora elementara a Lungiarü. Auturs dl liber nü metü jö te trėi lingac (ladin-todėsch-talian) é Giovanni Mischģ y Mario Clara. Laite vėgnel descrit por menü i morins da paur tla val da Lungiarü, dandaģa de gran importanza.
|
Convėgn a Balsan dla regiun
|
|
Segns de dauritura, ma al romagn dutaorela tabus
L Convegn fova dominé da esponenc dla Svp, deguna parola endere sun Ladin Standard, colaborazion interladina
de Umbert Cians
Le convėgn "La mendranza tla mendranza" metü a jķ dal consėi regional y anunzié fora d'en sarėgn tres internet é gnü tignķ incö (22.11.2002) tl salf dl consėi a Balsan. Dan na lignora lungia de porsones arjignades a tó la parora él sté danfora le salüt dl presidėnt dla regiun dr. Franz Pahl che į recordé l'importanza che al ti é gnü dé al grup linguistich ladin y dandadöt a so lingaz te chisc ultims agn, na importanza che le grup ladin se mirita.
Nota:
|
"Mendranza te na mendranza" ne plej daldut nia
Bele l titul che an ti ą dé al Convegn dij dut sun la impostazion politica
Che le consėi dla Regiun Trentin Südtirol organisėies en convėgn porsura i ladins fej dessigü plajėi y le presidėnt dr. Franz Pahl se mirita dessigü en lalt por chėsc so interés por i ladins sciöche al į bele fat in ocajiun dla presentaziun dl Statut de autonomia metü jö por Ladin Dolomitan. Nia dėr tler é podėi dķ chi che sta iadedō a d'ėl y che organisėia sėgn chėsc convėgn. Daldöt nia ne plej le titul dl convėgn "Ladins, na mendranza tla mendranza".
|
Comentar al Convėgn da in vėindres
|
|
Convegn o manifestazion de propaganda litala
Mefodret ą la medema maioranza refudé vigni miorament dla legia litala per i ladins, sen organiseiela n convegn
Mefodėr ą la medema maioranza refodč vigni mioramėnt dla legia litala por i ladins - sėgn organisėiera en convėgn. En vėindres, ai 22 de novėmber, vėgnel fat tal consėi provinzial a Balsan n convėgn sön i ladins. Die Ladiner Minderheit in der Minderheit ąl inom; gnü organisé él dla presidėnza dl consėi regional. En convėgn sön i Ladins cun carateristiches che ą püch da fa cun en convėgn neutral: al č na manifestaziun sbilanciada dla pert dl partģ SVP.
|
TV Ladina - La Convenziun nöia RAI-Stat
|
|
I politics: dal 2003 inant 10 menuc de telejornal
Chest trafņnel da les tratatives anter Provinzia y la RAI a revert la convenzion nueva
c.p. - Por Nadč dl proscim ann podess l'informaziun ladina ciafč na bela scincunda dala politica nazionala y provinziala sot le lėgn. Ala fin dl 2002 gnarįl firmé a Roma la Convenziun nöia inanter Stat talian y aziėnda RAI. Odü danfora él ince val' novité por ci che reverda la redaziun ladina dla RAI da Balsan, novitźs che jarą spo en funziun por la fin dl 2003.
|
In vėindres convėgn a Balsan
|
|
Na lignora de 9 referac per sclarģ la situazion
Le Consėi dla Regiun Trentin-Südtirol mėt a jķ deboriada cun l'Assessorat por la scola y la cultura ladina le convėgn "I ladins, na mendranza tla mendranza". In vėindres, ai 22 de novėmber, dales 9 dadoman ales 17 dōmisdé tl salf dl Consėi dla Regiun Trentin-Südtirol, tl Palaz provinzial, tla strada Crispi 6 a Balsan.
|
40 agn Uniun Maestri Ladins - UML
|
|
Dl 1962 se ņven abiné te ostaria a Lungega
I temps se muda: enalouta pensņven "la maestra fej pa ben", encuei "féjela ben dret la maestra"
de Lois Castlunger
In sabeda ai 16 de novėmber 2002, dales 15.00 él stč a S. Ciascian, tla Ciasa Rungger, la festa di 40 agn de UML. A chėsta manifestaziun ą tut pert zirca 200 porsones, la maił pert maestri che insėgna tles scoles dles valades ladines, dla Val Badia y de Gherdėna. Ince tröpes autoritźs de dlijia, dla politica y dla cultura fō presėnc. Söl retrat le cuertl dl liber: "40 Agn Uniun Maestri Ladins" dč fora por l'ocajiun cun tröpes fotografies sura la vita y les ativitźs dl'Uniun.
|
Articui - Manifestaziuns - Forum
|
|
Forum, scrive articui y comentars
I prums dis de proa de Noeles.net fej vedei tres plu poscibeltés
Te chisc pröms dis de proa dl sit Noeles.net ąn podü testč fora les potenzialitźs de interaziuns dl sit y an mėss dģ che ares é bindebņ amples. Da sėgn inant po vigni anuzadł registré dč ite articui clican sön "Ortia en articul" y dč ite diretamėnter en test o le copié ite a na moda che al röia, do avėi passč le control dl aministradł che ti dą le "odü" - sön la plata on-line al pröm post, deperpo che i ultims röia plan plan tl archif.
|
Aiut Alpin Dolomites - Zenter operatif nü
|
|
Al podarą ence vegnķ fat entervenc de nuet
L zenter operatif nuef vegnirą enaudé chesta aisciuda a Pontives
de Mateo Taibon
LAiut Alpin Dolomites fajarą defata en gran vare y che müdarą tröp so laūr: Al gnarą inaudé da daisciöda le zenter opertif nü a Pontives. Atualmėnter ą lelisocurs ladin süa sėnta operativa sön Munt de Suc, a zirca 2000 metri. I vantaji de chėsta posiziun, a pert la belėza dl paisaje che an ą lassö y che dėida fą passé i tėmps daspeta, é che le joler é te püc minüc sön le post parėis, pizes o ince pistes dai schi -, aladō che laiüt röia der debota sön le post.
Nota: articul te ladin standard
|
Val de Fascia - La sajon da d'istą
|
|
Entratant l 2002 prest 4 milions de prejenzes
de Claudio Pavarin
"No la é jita proprio ben la sajon da distą. Par valgugn la podea ence jir piec a star a le previjion de la vea. Dai dac uzé fora da lApt le prejenze é state en dut 1.834.000 con un smendrament de 0,18%, 902.000 tei alberghes e 932.000 tei cartieres, camping, refuges, ecc. (extralberghieres). Smendrament perņ demņ tel setor alberghier.
|
|  |
|