Te trei edemes la Enduneda di ombolc
Intervista al President dla Jonta Luis Durnwalder: "I drec raprejentanc di Ladins é do mia minonga i ombolc"
de Mateo Taibon
La convocazion dla Enduneda di ombolc dla Ladinia fova vegnuda encundeda per otober. Can vegnirála pa a se l dé?
Luis Durnwalder: Ala vegnirá tegnuda devers la fin de november-scomenciament de dezember. La data avisa mess ciamò vegní fisseda, ma dessegur anter les proscimes trei edemes.
Ciunes sará pa les tematiches che la Enduneda tratará?
I volessan rejoné di problems generai che reverda i Ladins, dantaldut ti setours dla cultura, dla economia y dl sozial. I volessan ejaminé cie mesures che é poscibles per mioré la sconanza. Pro l Preside dl Consei di Ministri esisteiel n ofize che se dá ju con les mendranzes linguistiches y eventualmenter végnel ence conzedù sostegns finanziars. Sen messonse naouta definí chi che raprejenteia ofizialmenter la mendranza ladina, do mia veduda i ombolc.
Sce an rejona de cultura végnel natural de aziché la chestion dla Union Generela di Ladins dles Dolomites che se bat da diejenes d'agn per i Ladins de dutes trei les provinzies: vegnirála pa touta ite dal meteman inant?
Aladò de mia minonga - y i ne sé nia, sce i ombolc é dla medema minonga - mess i raprejentanc ofiziai di Ladins ester i ombolc. Chesta raprejentanza pò cerne organisazions, per ejempl na organisazion culturala, per ti afidé setours spezifics. La Union Generela ne é nia na raprejentanza di Ladins, ma ala pò vegní enciarieda de elaboré y de atué programs culturai.
Ne fóssel pa nia dret de tré ite la Union Generela dal scomenciament inant? Al é l´unica organisazion che ciala de devenje la tripartizion, tripartizion che - al va debujegn de l sotrissé - é vegnuda voluda da Mussolini per assimilié miec la mendranza ladina.
La raprejentanza ofiziala é n fat , ence te Südtirol ne él nia na assoziazion culturala desche mujighes o l Südtiroler Kulturinstitut, ma ie posse enciarié chestes istituzions de elaboré y de mané tres projec culturai. La raprejentanza politica di Ladins ti speta ai ombolc che pò endere colaboré con la Union Generela te chestions culturales.
Da pert di ombolc de Gherdeina él bendebot de spiso contra la Union Generela, cialereise de smonejelé chesta resistenza per reconesce la Union Generela almanco culturalmenter?
La Union Generela é na lia culturala che á fat truep per la cultura ladina, perchel méssela vegní reconesciuda te chest setour ence tl davegní; la Union Generela dess endere resté culturala y ne deventé nia partí politich o promueve idees politiches.