
La proposta de lege litala nueva dla Svp: endò lim lital
Data: 07 June 2007 da les 19:39:00 Tema: Politica
Lege litala dla Svp, plura a la Court Costituzionala
LA COURT COSTITUZIONALA À DIT DE NÒ DL 1998 A N LIM LITAL, SEN LA DESMEINA LA SVP ENDÒ EMPERA
Chisc dis à la Svp dé tres n valgugn detais sun sia proposta de lege litala nueva che dess vegnì descuteda en chest auton tl Consei provinzial de Bulsan. Ma nia duc. "La volp muda l pelam, ma nia l viz", dìjen. Belavisa: anter valch novités, p.ej. restrizion dla dureda di mandac a 3 legislatures con fazion dal 2023, él laite endò la clausola de n lim lital, palejeda via do la formulazion dl mandat plen o cuozient natural che corespon a n lim lital anter l 2,8 y l 2,9%, n lim massa aut per na lista ladina. N tel lim lital fova bele vegnù declaré ilegal ti confronc di ladins da la Court Costituzionala tres la sentenza n. 356/98 che à anulé la lege litala dl 1998. La Svp scouta samben via dlonch chesta sentenza y ala zerca de mete ite endò n lim lital, a truz dla sentenza costituzionala. Florian Mussner, che sà enzai da scuté su tant, samben a una, ence contra na sentenza costituzionala che defen i ladins.
L problem él che la proposta de lege dla Svp pò vegnì aproveda dal Consei y ala jissa en doura per les lites provinziales 2008. Empermò te chel moment che ala va en doura pòl vegnì fat recurs decontra. Te chel moment él da vedei, sce an perduj ciamò d tegnì su les lites. Dl 1998 ova l MP Ladins messù se taché ite provisoriamenter pro la DPS per arjonje l lim dl cuozient natural. Empermò dedò é lege vegnuda declareda incostituzionala y touta demez. Dl 2003 àn defat endò lité aladò dl vedl sistem proporzional tla provinzia de Bulsan desche vedù dantfora dal art. 25 dl statut de autonomia. La Svp scouta samben via chesta desfata giudiziara dant da la Court Costituzionala.
"Na maioranza assoluta ne basta nia per governé co che an vuel, i pici partis mess ence vegnì taiés fora, ajache ai podessa controlé, y i ladins, chi ne dess endut ne nia se organisé te n partí. Chest l significat plu scempl y cler dl lim lital che la proposta dla SVP vuel porté ite tla lege litala nueva", dij Carlo Willeit.
"Che la Court Costituzionala à declaré n tel lim contrar a la costituzion taliana y contra l statut de autonomia y dantaldut ai enteresc dla popolazion ladina, che la Svp enstessa s´à paré con piesc y con mans contra l medem „saradoi“ a livel nazional, che essa toché si parlamentars, giatan a la fin n tratament plu che previlijé con les medemes rejons y motivazions dai LADINS a livel provinzial. Che chesta ultima proposta é vegnuda sotescrita dal raprejentant ladin enstes, desmostra ciamò n iade cler, tant puecia consciderazion che la Svp à di ladins desche grup etnich y mendranza linguistica per sie cont, al medem livel y con i medems derc di autri grups etnics. Chel che miena che i ladins ae ben empò garantida sia raprejentanza se fala dassen, ajache l sistem nuef, che la lege nueva volessa porté ite, la sotmet bele dampertfora al plajei dl maiour partì sclujan fora vigni forma de consciderazion y ambizion autonoma. L moviment LADINS cialarà da se paré da chesta lege, sce ala essa da vegnì aproveda definitivamenter". Chest l giudize dassen negatif de Carlo Willeit dl MP Ladins en cont dla proposta de lege metuda dant da la Svp.
L MPL se damana bele da sia fondazion encà 2 raprejentanc tl Consei provinzial de Bulsan. Chest coresponessa apresciapuech a la relazion de 1 n mandatar sun 13.400 abitanc. La cumpeida de ladins tol ite passa 19.000 abitanc, donca fossa la garanzia de 2 scagns tl consei provinzial plu che giustificheda. Encuei é i ladins clermenter sotraprejentés. Almanco 1 n mandatar messessa podei vegnì lité diretamenter dai ladins, p.ej. en pert aladò dl ejempl de Trent te n certl lital che tolessa ite duc i comuns ladins con les frazions ladines de Ciastel, y n auter raprejentant a livel provinzial tres modalités da desclarì.
Noté su per Vos
-
-
-
-
-
-
-
-
-
|