Las Ladinas procuran per surpresas
Articul sourantout da la "Quotidiana" (12.04.05) - L Cor dles Eles "Raieta" da La Val davagna pro la selezion de ciant coral a Rueun y ruva tles "semi-finales" a Vella/Surselva, ai 8 de mei 2005
(gd) Ella siatavla e davosa runda locala dil Raiffeisen Festival da chors han vuschs da dunnas e vuschs d’affons incantau e fatg il pass el miezfinal dalla concurrenza da cant romontscha. Il Chor d’affons Cuschnaus ed il Chor da dunnas Raieta han giu la cuida dil publicum. Puntualmein han ils dus umens da radio Martin Gabriel e Sergio Guetg beneventau il publicum alla davosa runda locala. Las pressapauc 600 persunas spetgavan malpazientamein sil spitachel cantic.
Cun transparents ed applaus euforics ha il publicum derasau febra e tempra da fiasta en halla plurivalenta da Rueun. Duront las producziuns regeva denton disciplina ed attenziun exemplarica. Bunamein la mesa Val Lumnezia era presenta a Rueun per sustener il Chor d’affons da Cuschnaus. Adherents dil cant viril han susteniu fer- mamein il Chor viril Ligia Grischa sco era quel dils Emigrants dalla Bassa. Cun pli paucs fans ei il Chor da dunnas Raieta Wengen vegnius ord Val Badia. Quei ha denton buca fatg sterment allas damas. «Tier nos umens gudignein nus adina, cheu lein nus era gudignar, senza premi turnein nus buc a casa», ha la dirigenta Olga Moling Miribunga detg. Siu temperament ha svegliau spontanamein la simpatia dils Sursilvans.
Cant d’affons fa buna luna
Ils 72 scolars dil Consorzi da scola Lumnezia dado han giu neginas retenientschas da dar l’entschatta dalla concurrenza. Oravontut tier las canzuns romontschas han els mussau bien tun e qualitad. Cun sempla mo divertenta coreografia han ils affons mussau ch’els san cantar e semover el ritmus. Cun lur sault e lur fatschas rientas han els fatg luar bein enqual cor en sala. Il lismers cotschens mellens ed oranschs han accentuau lur vestas cotschnidas dil plascher. Gieri Spescha ha dirigiu e Conra-din Caduff, Lea Condrau ed Egmont Heisch han susteniu igl entir project da cant. «Quels affons ein ils cantadurs dad oz e da nies futur», ha igl anteriur cantadur da Hades Elmar Deflorin detg. Il publicum ha rispundiu cun applaus euforic.
In publicum engrazieivel
Il festival da chors ha cattau resun schizun (enfinamai) el Tirol dil sid. Cun vuschs sonoras ed equilibradas ein las dunnas dalla Val Badia sepresentadas els bials costums tradiziunals stgir-blaus. Muort in mortori (sepoltura) en lur vitg han dudisch cantaduras stuiu desister da sepresentar a Rueun. Las 14 dunnas ed ina suletta mattatscha da dudisch onns han mussau qualitad cantica e perschuadiu trasatras. Cun duas canzuns en ladin dallas Dolomitas ed ina canzun populara dalla Toscana han cantaduras e dirigenta purtau temperament e scharm dil sid sin tribuna. Cun dar las vuschs al Chor da dunnas Raieta ha denton era il publicum en sala mussau grondezia e capientscha pil cant da qualitad.
Gion Gieri Tuor, il scolast da cant da Sursaissa, ha fatg reverenza culs suandonts plaids:
«Engraziel per quella emperneivla audiziun che regorda al Belcanto da Giuseppe Verdi.» La cantadura da Domat
Victoria Haas ha fatg cumpliments per l’articulaziun e per la precisiun.
La dirigenta dil Chor da dunnas Raieta, Olga Moling, selegra d’astgar sepresentar il matg a Vella. Il chor da dunnas ha giu in viadi da siat uras tochen a Rueun. Il matg tuornan ellas a far lur valischas.
Cant viril cun sal e peiver
Sut la bitgetta d’Umberto Camathias da Laax han ils 72 cantadurs dil Chor Li- gia Grischa cantau «Alla Notg» da Benedetg Dolf cun text da Gion Deplazes e «La Tina biala» da Peter Appenzeller cun text da Theo Candinas. Cun regalar rosas allas damas en sala han els leventau simpatia. Deplorablamein ha ei buca tunschiu per sequalificar pil miezfinal. Quei malgrad che la canzun finala «Russisches Reiterlied» ha perschuadiu cul «Trip Trip Trip» dils cavals silla plazza cotschna da Moscau. Ughegiar zatgei niev ei denton quei che quenta. Tempra da teater musical ha il Chor dils Emigrants purtau sin tribuna. Cun valischas e bandieras en maun han els inscenau lur viadi a Praga. Il tren ha retard ed il dirigent Aaron Tschalèr envida da cantar ina canzun. Duas bialas mattas dalla Tschechia sedamondan tgei luntatg els contien e motiveschan da cantar vinavon tochen ch’il tren arriva. Elmar Deflorin ha numnau els ils ambassadurs» dil cant romontsch. Cumpliments e reverenza ha il chor dalla Bassa era retschiert dils dus ulteriurs canapeists e dil publicum.
