Fodoms y ampezans: segurs de sia dezijion
REUNIFICAZION LADINA SOT A UNA NA AMINISTRAZION, PER MUSSNER DUTAORELA VALCH DA STORJE L NES - ANTER I FIRMATARS ENCE L INDUSTRIAL DA BULSAN GIOVANNI PODINI
L assessour Florian Mussner met sen n pue plu averda te sies declarazions sun l referendum, ma fondamentalmenter réstel ferm. Dant a n valgugn meisc y te na intervista a la Usc, dant l'enconda de Ampez-Col-Fodom de endě l referendum, dějovel: "I son contra na mudazion di confins. Sce valch scolé de Reba vuel vegně a scola a Corvara, spo cialarŕn dessegur de l lascé ite te scola." Te na intervista a Silvano Ploner te Trail touta su en gaujion dla festa de Santa Maria Maiou, sona sia interpretazion dl referendum n pue endeblida, enceben che al ne ascon nia via che la jent dess sté olŕche ala é. La chestion de reunificazion ladina ti é dutaorela foresta a Mussner, n auter planet a desvalivanza dal assessour regional Luigi Chiocchetti.
Cristina Lezuo, presidenta dla union di ladins da Fodom: "Nos laoron con otimism, al é n comité do su che ciala de mete a jí la dreta informazion a na moda che duc i fodoms sae cie che i ŕ da se aspeté tl davegně". L ombolt de Fodom, Gianni Pezzei, dij: "Ie ti dije a la jent, i messeis jě a lité, scí, bon, o no, ence bon, ma emportant él che i jeise a voté, a na moda che n doman degugn ne posse dě, an messova fé enscí o an messova fé autramenter." Mussner: "Per cie che reverda la chestion dl referendum él personalmenter mia minonga che al desmostra che la jent ne é nia contenta con la politica te chesta region y che la politica mess fé aladň y mudé y jí dl vers che la jent giate na resposta a cie che ala se damana."
En confront, la desvalivanza scraienta de Mussner con cie che l assessour Luigi Chiocchetti, che ne fova nia ta Fodom, dij a revert dl referendum: "I messon sostegně a duc i liviei la volonté de reunificazion di ladins de Cortina, de Fodom y de Col che ne vuel nia s'en jě dal Venet ma che vuel arciasé olŕche ai fova dant. “Vi sono delle popolazioni fuori della nostra Regione che desiderano rientrare; sono Cortina d’Ampezzo, Pieve di Livinallongo, Colle Santa Lucia (…). Queste popolazioni hanno espresso in numerosissime riunioni il desiderio di far parte della nostra Regione”. Enscě lěejen tl verbal di entervenc dla pruma senteda dl Consei dla Region Autonoma Trentin-Sudtirol tegnuda ai 13 de dezember dl 1948. Y l president dl’assemblea sclujova ju chela pruma storica senteda dijan che “č nel pensiero di tutti che appena si presenti l’occasione si possa dare forma e sostanza a questo desiderio, appoggiando moralmente le pratiche che saranno fatte in proposito…”. Y la ocajion, creii, é ruveda! Desche al é vegnů dit, ne déssen nia perde temp a troé soluzions de lege a na moda che al vegne vieté l passaje di comuns ladins dl Venet con Bulsan. Depierpul méssen capě, sostegně y spartě les aspirazions de n popul che, per sia volonté, vuel endň ester un per les raijes storiches, sozio-culturales y linguistiches fones che per agn ŕ tegnů adum chestes comunités."
La abineda de adejions da pert dl comité "Amisc dla Ladinia" va depierpul inant con slum sun l sit www.amiscdlaladinia.info . Anter les ultimes adejions ence l ombolt de San Martin de Tor, Pepi Dejaco, ex-vize dla Svp ladina che dij "Jon inant y tegnon adum!", la storica fodoma Luciana Palla, autoura de n grum de articui y de n valgugn libri de storia fodoma y ladina, l comandant di scizeri da La Pli Silvester Ellecosta: "Nos son per la reunificazion dla Ladinia, recordan l "Standschützen-Batallion Enneberg" metů adum souradut da omi de Mareo, dla Val Badia, da Fodom y Ampez, che n´á nia bazilé da defene sia patria", l industrial da Bulsan Giovanni Podini y de trueps d'autri sciche Pierina de Jan da Reba che dij: "I volesse che finalmenter nosc antenac posse paussé saurě" o Angelo Menardi da Ampez: "Sce al venc l NO ne podaronse plu damané nia, che ai me dijrarŕ:- i eis abů l'ocajon de passé y ne eis nia volů, vuel dě che ala va ben sciche al é. Su con les oredles!"