benvegnus Noeles.net - Informazion ladina
Noeles.net
    Vos ne seis nia loghé ite.   [ Loghé ite ]    

Comentar: Ladin standard: Moroder seghita a dì che al é massa talian
scrit ai 31 July 2007 da les 19:34:55 da noeles

Ladin Standard

L diretour Moroder seghita:  "ladin standard massa talian"

AN SE DAMANA PLUTOST CIULDICHE L DIRETOUR CHE À DÉ PRO LES REGOLES DL LS, NE MET SUN MEISA DEGUNES PROPOSTES ALTERNATIVES 

L diretour dl Istitut Ladin MdR, Leander Moroder, tegn pro a dì, enscì ence en gaujion dla enconteda sun l "ladin scrit dla Val Badia" ai 18 de messel, cie che al en rata dl ladin standard: "massa talian". La Usc reporteia:  "N problem da nia sotvaluté pèr propi l’azetanza. La forma atuala n’acontenteia nience l diretour dl Istitut Ladin, che l definesc massa talian y massa puech sentù da la jent. Moroder: na forma che à perdù sies carateristiches. I ladins s’aspeta n lingaz che se desfarenzieie dai autri. Ma n talian che liej n test per dolomitan, capesc feter dut!”.

L diretour dl Istitut MdR, L. Moroder



La posizion dl diretour dl istitut MdR en cont dl ladin standard  - Se deurel na finestra tla chestion dl ladin standard?

Al jola na letra, ma degugn ne la veid - Istituc de romanistica tl'Austria aconsieia dassen de jì inant con l Ladin Standard y ruvé la "paussa de reflescion"

 

SPELL: situazion dl 2004
L decret anti-LS dl Istitut Ladin y dl assessour Mussner ti à tout, do 15 agn, la ofizialité che jiva de uega - UGL y Istitut de Fascia laora inant con sies equipes
Ladin standard, al ne é nia n svilup dal aut al bas - Les mudazions portedes ite da na normazion mess vegnì vedudes positivamenter 
   Chesta minonga ne à deguna basa scientifica y obietiva. Al é na minonga personala dl diretour che ne vegn daldut nia partida da esperc dl lingaz ladin. Ence sce chest giudize fossa en pert veir, él da se damané ciun che dess ester l problem, sce l ladin ti someia al talian? Ciuldì déssel pa ester valch de negatif, sce n talian ciafia da lieje n test ladin - standard o dialetal - y capesc valch.

    Te vigni caje él doi fac: l ladin ne é nia n dialet talian y l ladin é desche l talian n lingaz neo-latin. Desche n talian o n ladin ciafia da lieje o da capì plu saurì spagnoul, franzeis o portugheis (tamben lingac neo-latins), enscì él daldut normal che n talian capesce valch de ladin.

    Moroder miena ence che l ladin standard ae perdù "sies carateristiches", ciunes pa? L standard ne é nia na costruzion linguistica arbitrara, ma é l resultat de trueps agn de laour  da pert de trueps esperc linguistics, che s'en capesc fora te chest ciamp y che à valuté ben y avisa vigni detai. Perauter àl el enstes, sciche member dl comité tecnich de Spell, dé sie placet al model y a les regoles che é vegnudes toutes su tla "Gramatica dl Ladin Sandard" dl 2001.

    An se damana plutost ciuna che é la motivazion dl diretour da dé ju encuei tresfora de tel giudizes, ne metan sun meisa degunes cosses concretes y degunes propostes alternatives, realistiches y con na basa profescionala-scientifica. (is)

 

 

 


 
Liams emparentés
· Deplú sun l tema Ladin Standard
· Chier te noeles


L articul plu liet te chest tema Ladin Standard:
Dal latin al ladin: storia dla evoluzion dl lingaz ladin


Valutazion dl articul
Cumpeida mesana de oujes: 5
Oujes: 5


Preibel toledeves dlaorela de valuté chest articul:

ezelent
dret bon
bon
normal
sclet



Empostazions

 Plata da stampé  Plata da stampé

 Ti ortié chest articul a n/a amich/a  Ti ortié chest articul a n/a amich/a


Per l contegnú di comentars é l autour dl medem responsabel

Comentars anonims n'é nia ametus, preibel registredeves denant

Re: Ladin standard: Moroder seghita a dì che al é massa talian (ponc: 1)
da travers ai 31 July 2007 da les 22:09:51
(Infos sun l utilisadour | Ti mané n messaje privat)
Sce l diretour dl istitut ladin ne capesce puech y nia de linguistica ladina, che al scoute almanco chiet y lasce rejoné siei esperc linguisc'! Dergun di cinch esperc che ova dé ju n arat sun l model de ladin unifiché laoré fora da H. Schmid ne l ova raté "massa talian".
L diretour veid dlonch n bao talian ma al ne veid nia l bao todesch che é sterch dantaldut te sia Gherdeina.
Al é grief che la politica linguistica dl istitut Micurà de Rü y dla provinzia de Bulsan vegne condizioneda da de tel paranoies ideologiches.



Re: Ladin standard: Moroder seghita a dì che al é massa talian (ponc: 1)
da Claudio ai 04 August 2007 da les 00:23:19
(Infos sun l utilisadour | Ti mané n messaje privat)
Na resposta clera a Leander Moroder, ti dà Lois Trebo tla ultima USC:

Tla Val Badia dìjon indô che le ladin standard sona tan ala gherdëna, mo porchël n’éson nia decuntra. Gran morvëia él bëgn che le diretur dal Istitut Ladin à atira surantut les critiches de sü compaejagns gherdënes. Al à pö instës fat pert dal diretif che dô les lignes al ladin unifiché y l’Istitut é stè a öna da dè fora les döes publicaziuns suradites. N bel dit latin dij: “Si tacuissess, philosophus mansissess”! Na resposta tlera ales critiches dl diretur ti à dè Erwin Valentini (al é stè diretur dl SPELL) te “La Usc di Ladins” di 16 de jügn 07 a pl. 7. Istituziuns culturales à da se tignì ala sciënza y no da ti jì do al vënt politich, sce ares ô se tignì al statut. Por avëi l’inom che l’Istitut â naôta essel n gran bojëgn de na müda dl statut por mëte sö n consëi d’aministraziun y na comisciun culturala de porsones competëntes tl ćiamp linguistich y dla storia ladina. Zacai à dit che Mareo ess aldì da damanè l’Istitut Ladin por fà la deliberaziun di lingac. Ćina che maturanć é responsabli dla linguistica y dla realisaziun dl program dl Istitut ne pòn nia se fà morvëia sce al perd inom! Sce l’Istitut ne n’é nia contënt cun le ladin unifiché da incö – a ći moda ne chërdel pa nia ite na sentada di linguisć dal Spell por afrontè les critiches, ći che le prof. Paul Videsott à inće damanè dala sentada a San Martin? Critiché y ne fà nia por mioré la cossa n’é nia n comport de porsones responsables. 
 
Chi che dij che le ladin standard n’é nia sintì dala popolaziun à instësc la colpa; sce ai ne i mët nia dant tesć da podëi lì le ladin standard, ne sciafia la jënt nia da gnì lassura, cô che le standard sona. Y spo, che dij pa che n lingaz mëss ti plajëi ala popolaziun? Ći stat damana pa la popolaziun cô che n lingaz dess gnì a ćiarè fora, ći parores nöies che al po surantó? Chësc é laûr di spezialisć, di linguisć, porchël ài pö studié chësta materia. Iö crëii che le ladin unifiché s’ingrifa pa bëgn, madër che la politica ne se moscëdes nia ite tl laûr de istituziuns scientifiches, mo gnanca chëstes ne dess fà politica impede sciënza"

Con sies constatazions descualificheia Leander Moroder l inom dl istitut ladin micurà de Ru.


News ©
 
  www.noeles.net



Impressum: Plata on-line publicheda da l'Union Scritours Ladins Agacins - Redazion: Bulsan noeles.info@gmail.com


Implatazion: 0.406 seconc