La "Quotidiana" complesc 10 agn
N sfuei che met adum idioms y raions rumanc
GLION. L’intuizion y l coraje dla Lia Rumantscha é vegnus premiés. Agn a la longia àla debatù la chestion dl debujegn de n sfuei da vigni dì rumanc, ma a trueps ti paròvel n projet imposcibel per n grumon de gaujes souraldut dal cianton finanziar. De november dl 1996 la gran enconda: l’editour Hanspeter Lebrument dij: ai 6 de jené dl 1997 gniràl a la lum l prum numer dl sfuei “La Quotidiana”.
A man ciancia l capo-redadour dla "Quotidiana", Martin Cabalzar.
Al dij n proverb:“A chi che an ti predij te n curt temp la mort, viv plu die a la longia”. Chest él vegnù dit ti confronc dl sfuei rumanc da vignidì “La Quotidiana”. Sceben che trueps fova dla minonga ch’ala essa pueces poscibeltés de souravive, ála empò tegnù fora i riei temps dl’infanzia y ala é ruveda a podei complì i diesc agn de vita. N sfuei da vignidì é tres n pue sté n some dla Rumancìa grijona. Ala é vegnuda voluda y damaneda da la Lia Rumantscha con chestes motivazions: per mete plu damprò y confronté anter de ei i idioms rumanc; per avei n pont de referiment anter les valedes; per daidé svilupé na identité rumancia y mantegní l contat con i rumanc tla diaspora. Sce l fin prinzipal é samben l’informazion, arjònjen ence chel de fé adoré vigni dì l lingaz rumanc y enscì deiden pro al sostegn, al mantegniment y a la promozion dl lingaz minoritar. La stampa grijona á na longia tradizion ma empò àn messù aspeté die a la longia denant che an podessa realisé n sfuei da vignidì interrumanc. Tres la creazion de na “Agentura rumantscha da novitads” con l sostegn dl Stat él sté meso de pié via l’ann 1996 ence con la publicazion de n sfuei da vignidì rumanc. De november dl 1996 fej al savei l editour Hanspeter Lebrument che al é tl realisé n sfuei da vignidì per rumanc y ch’al gnirà dé fora ai 6 de jené dl 1997. I sfueis da denant: “Gasetta Romontscha”, “Casa Paterna/La Punt” y l “Fögl Ladin” gnirà integrés tl sfuei nuef “La Quotidiana”. “La gasetta sa definescha sco gasetta confessiunalmain e politicamain indipendenta, pia sco gasetta da Forum”. Davia che i rumanc é bilings y che ai ne vuel nia s’en desdì dl foliet todesch, ne é la Quotidiana mai steda bona de remplazé n sfuei da vignidì todesch. “La Pagina da Surmeir” y la “Posta Ladina” vegn enfinamai integrés tl “Engadiner Post” che tla Engiadina y tl Surmeir é plu ben vedù dla Quotidiana. Dal 1998 inant sourantol l sursilvan Martin Cabalzar la “chefredacziun”. Sot a sia direzion vegn l sfuei restruturé aladò dles regions y di idioms. An renunzieia a les noeles internazionales y an renforza les pertes regionales y al vegn intensifiché la colaborazion con l’Agentura da novitads rumantschas (anr).
Dutaorela ne màncel nia cotant de dificoltés, ma la direzion é segura ch’an é sun l dret troi per cie che reverda les finalités: promueve l’arvejinament dles regions rumances y renforzé la identité dla comunité rumancia. Depierpul che autri sfueis da vignidì á da combate contra na sterscia reduzion di abonés, resta l numer de chi dla Quotidiana (5500) plu o manco unfat. L gran dì dla festa per 10 agn de vita dla Quotidiana gnirà tegnù ai 21 de setember de chest ann propi entratant la senteda dl parlament federal a Flem. “Prominents referents sco cusseglier federal Christoph Blocher ed igl editur Jacques Pillet vegnan ad esser da la partida. La Quotidiana festivescha ses giubilieum era cun ina gasetta giubilara ed ina ediziun bilingua”. (lq)