"Jí en Jeunn", publicazion de Lois Craffonara
Prejentazion en vender, ai 5 de mei, da les 18.00 tl Museum Ladin a San Martin de Tor
Chi ne la conesc pa nia la prozescion sun Jevun che vegn fata per tradizion bele da cenc de agn dai abitanc dla Val Badia. L pelegrinaje a la gliejia dla Santa Crousc de Jevun é na componenta fondamentala dla vita religiousa y culturala di ladins dla Val Badia. Chesta fova la rejon dla realisazion de na mostra metuda a jì dal Museum Ladin Ciastel de Tor tl 2003, en gaujion di 500 agn da canche la prozescion é gnuda documenteda per l prum iade, ma che é en realté ben cotant plu vedla.
Enlaouta fòvel gnù enciarié l dot. Lois Craffonara de cialé do ti archifs y de studié la storia dla prozescion. Na pert di resultac scientifics fova gnus trac adum te n pice codejel, publiché te trei lingac, che ova la funzion de acompagné l vijitadour tla mostra sciche sostegn didatich.
Pervia di resultac scientifics dret interessanc gnus a lum ne n’é l argoment mai gnù sburlé da na pert. Les enrescides storiches é gnudes aprofondides y, detai per detai, liedes adum te un n cheder soul, tant da avei aldidancuei na vijion generala dla storia dla prozescion. Al é bele gnù scrit y dit truep, al é gnù realisé n grum de films ti agn passés sun l fenomen de chesta prozescion, ma mai n’él gnú analisé la cossa te na vijion critica y te na maniera tant interdisciplinara. I ciamps afrontés ne se limiteia nia demé a informazions de archif o a notizies giatedes a ousc da chi che tol pert bele da n grum de agn a la prozescion.
La linguistica, la storiografia, l’analisa dla prozescion sciche fenomen religious y l confront con d’autri pelegrinajes é les colones sun cheles che la publicaziun che porta l titul "Jì en Jeunn, die Wallfahrt der Gadertaler Pfarreien nach Säben" se baseia. L liber é partì su te de plu pertes: la pruma é dedicheda a la storia dla cristianisazion de nost raion y al insediament dla Val Badia; la seconda al fenomen dla prozescion, al temp de sia orida y a les rejons dl nasce de truepes prozescions; l terz capitul reverda fac documentés dla storia movimenteda dl "Jì en Jeunn". Enultima végnel porté la trascrizion de trueps documenc liés a chesta tradizion religiousa. Dut l laour vegn acompagné da truepes anotazions y spezificazions, n segn che l dot. Craffonara à laoré avisa se tolan a cuer vigni argoment traté.
Passa 1000 pelegrins ladins dla Val Badia é jus en Jevun