Referendum a souramont: sen nia l dret moment
Paolo Frena, ombolt de Col: les rejons de Lamon fova dantaldut finanziares, les nostes dantaldut storiches
Do l caje de Lamon, l pice paisc soura Feltre, che à lité a gran maioranza te n referendum popolar de volei passé con l Trentin, él endò de atualité ence la vedla chestion di trei comuns ladins storics de Fodom, Col y Ampez. Éla ciamò viva la volonté de jì adum a les autres vals ladines delà dai joufs? Él i temps madurs, do chel che é suzedù a Lamon, per se damané n referendum y avei, sce al essa da davagné l “sci”, na prospetiva daverta de passé via a la provinzia de Bulsan?
La majera vueia de n referendum per mudé provinzia encónten a Cortina d'Ampez, tl grem dla Union di Ladins.
Per analisé chestes domandes à l Capocomun de Ampez, Giacomo Giacobbi, y l assessour a la cultura ladina Bruno Dimai, clamé ite ti dis passés na senteda adum ai colegs de Col, Paolo Frena y de Fodom, Gianni Pezzei. A se damané che al vegne rejoné de chest argoment é steda ence la Consulta Ladina di trei comuns, che cuei adum i raprejentanc dles trei aministrazions y dles Union Ladines.
Aunejia ciala con festide a chesta vueia de se nen jì dal Venet da pert de trueps comuns, souradut de chi da mont, che se sent desmentiés da la politica “lagunara” dl president Galan. Y Cortina, sciche an sà, é n gran catalisadour de atenzion a livel nazional.
Al ne é nience plu n mistere che anter n valgugn esponenc dl’Ulda (Union di Ladins de Ampez), él bele nasciù n comité per mete a jì n referendum per damané a la popolazion de jì endò sot a Bulsan.
Y tamben podéssel vegnì fat ti autri doi comuns. “Tla senteda”, dij Paolo Frena, “onse rejoné rodunt de chisc problems y de chel che podessa suzede. Perchel sonse stés duc a una tl dì che chest ne fossa nia l moment plu ideal per pié via con na tel scomenciadiva. An risćiassa de mescedé la motivazion de Lamon per damané de jì te na provinzia autonoma che é demé per chestions de scioldi y cheles nostes che é souradut storiches.
I volon spo nes tó dlaorela y lascé che dut se varesce desche al toca. Les aministrazions é interessedes a rejoné con i comités che vegnirà metus su ti trei comuns per se damané l referendum.
L resultat dla consultazion dant da tredesc agn te Fodom (olàche al ova davagné ence sce de puech i “no”) ne compromet nia. Tl medem temp volonse ence descore da strent con la Provinzia de Belun che é tl damané na maiour autonomia da Aunejia. Ence te chest contest nes bataronse a na moda che ai trei comuns ti végnel reconesciù na spezifizité”.
Lorenzo Soratroi