Puech sostegn publich a LADINS DOLOMITES
Dr. Marco Pizzinini tol posizion sun l resultat lital scialdi delujionent de chestes lites

Avei sun lista Pepi Dejaco, che é sté ombolt da San Martin per 26 agn y vizesourastant dla SVP, che à dagnora desmostré na gran sensibelté per les ghiranzes di ladins da Souramont é sté per nos dret emportant. Sia candidatura ti à rosedé ados truepes critiches nia guistifichedes, souradut da pert de chela jent ladina, che ne á nia volù vedei ite sies motivazions reales y senzieres.
L pensé dla jent vegn entres plu limité y superfizial. En confront di autri membri dla steila de mont che à fat l medem desche Atz, Artioli o ence de autri, ne él sté degugn che se à scarzé la musa, ciodì che tl davegnì saràl bonamenter l partì de maioranza che adora la Lega Nord a Roma. L fin giustificheia i mesi y perchél fova demé Pepi l traditour.
Te na tel situazion fova nostes poscibeltés bele dampertfora scialdi megres.
Ence en chest iade él sté les divijions che à endeblì la mendranza ladina. I ladins é dant les lites dagnora dret chiris y se lascia ca per porté ega a plu mulins y doprò él trueps partis che se desmentia spo de nos.
L travert di Amisc dla Ladinia Unida é la reunificazion dles valedes ladines tla Region Trentin-Südtirol tolan demez l tort fascist dla tripartizion. Di esponenc ladins dai autri partis él vegnù enfin a sen puech sostegn a chesta gauja. Chest é rie da capi, fova pu i comuns da Souramamont ence n iade pert de Tirol. Tres n secont raprejentant ladin a Bulsan esa ciafé chesta ghiranza plu poscibeltés da vegnì realiseda. L “Landeshauptmann” à samben dé sia parola a Ampezans y Fodoms che el tegnirá inant pro ei, sce el la mantegn ence tl davegnì él empermò da vedei. La chestion dla reunificazion vegn sen trateda a Roma y sen vedaronse tant che l dert dal referendum prevedù da la costituzion vel per l Stat talian.
La coscienza ladina ne é nia tomeda te ega, ma ela é dassen stramudeda, cis do chestes lites. Todesc y talians se fej demarevueia che i ladins ti dà tant puecia emportanza a na lista etnica. Ma aldidancuei él cis tles valedes ladines de autres priorités: lingaz, usanzes y cultura vegn souradut adorés da fé bela paruda plu che auter per fins de “marketing”.
Tres n partí de recoiuda ladin, olàche dutes les forzes politiches podessa ester raprejentedes, essa nosta mendranza la poscibelté da mete 2 raprejentanc ladins a Bulsan. L peis politich di ladins fossa te chesta maniera dut n auter. Truepa jent ne à nia (volù) capì chesta cossa. N moviment ladin de recoiuda él trueps (ence ladins) che ne volova nia, cis chi che vuel che nosta mendranza romagne debla y despartida.
La maioranza di ladins de Südtirol ti à dé la creta a de autri partis y à refudé l moviment ladin. Chesta volonté mess vegnì respeteda.
N gran dilan ti và a duc chi idealisc’ che se à dé ca y à laoré ativamenter per la cossa. Per nos duc canc él sté na bela esperienza ence sce la realté nes à mostré che n pensier ladin autonom é n som de na picera mendranza y che i temps per n moviment politch ladin ne é nia madurs.
La paladina politica locala se stramuda entres deplù, i joegn ciala truep a man dreta y partis tradizionai se stenta da se modernisé y perd oujes. Sce les maioranzes da encuei và perdudes y vegnirà endoman mendranzes, spo me damani cie patron che i ladins se chier spo tl davegnì?
Dr. Marco Pizzinini


1 iadesc liet