Comentar a les lites comunales y la lege 482/99

 


I ombolc dess declaré sies intenzions sun la lege 482/99, zenza ne ései nia legitimés


Aladò dla Svp é demé i ombolc lités democraticamenter i raprejentanc autorisés da crié n comité interladin aldò dles desposizions dla lege nazionala 482/99 – I candidac da ombolt aud perchel sen dant les lites de declaré sia posizion ofizialmenter


Al é i ultims dis per prejenté les listes di candidac da ombolt y di aconsiadours. Ala se trata de chirì fora i miours aministradours di dinés publics y con la majera sensibelté per i problems soziai dla comunité. La jent se aoda aministradours a chi che an pò ti jì permez te vigni moment zenza poura y con la speranza de giaté n aiut, n consei senzier y nia de pert. La politica à sia importanza, ma la “polis” (comunité) é valch soura la democrazia. La democrazia é souradut frut dl juech di partis, entratant che la “polis” defen i confins dla comunité, sia strutura legala, si derc zivics, sia autonomia, sia etnia. De chest vers fálela ciamò sterch pro i ladins: unis da la natura (“polis”), ma despartis da la politica.


La lege 482/99 veid dantfora la poscibelté de mete su organisms de coordinament reconescius istituzionalmenter, sce mendranzes é spedicedes sun deplù provinzies o regions. La lege alogheia ence finanziamenc per projec.

Aldò dla minonga de Durnwalder é demé i ombolc i drec raprejentanc di ladins, daviache ai vegn lités democraticamenter. Ma tl caje concret dl’aplicazion dla lege cheder sun les mendranzes, la 482/99, ne se trátel nia demé de priorités aministratives, ma dantaldut de mendranza, de na mendranza zenza polis, zenza unité, zenza confins, zenza autonomia, zenza reconesciment y registrazion, en curt zenza “anagrafa”, de na vijion che va soura i confins de comun fora. Da Col Santa Lizia, da La Rocia, da Fodom án signai clers che chisc ladins vuel se uní ai ladins de Trent y de Bulsan. Ai vuel dè vita a na mendranza aladò dl conzet de “polis” y al é sen dant man na lege nueva, la 482/’99, che ti sporj ai Ladins la poscibelté de crié n organism interregional per realisé valch deberieda anter dutes les valedes.
Bele dant da zirca doi agn él vegnù rejoné de cherdé ite duc i ombolc dla Ladinia storica y de mete su n comité de ombolc che ejamineie les poscibeltés de colaurazion. Davia che Bulsan vuel che an rejone demé de n comité de ombolc, él dret che la jent se fice ite y damane ai candidac da ombolt de mete cler te sie program cala che é sia posizion devers dla mendranza ladina entiera. La sburla mess vegní dal bas, al é la populazion enstessa che mess sentí l problem de volei na “polis” ladina, na mendranza ben definida y de volei arjonje plu ousc a livel politich.  An á bele aspeté (la lege é en doura dal 1999) y pesimé massa die alalongia, sen él ora de ti dè na resposta al scrai de Col, La Rocia, Fodom y per na pert ence de Ampez. Vigni paisc, vigni comun messessa sourantó l problem y daidé crié na politica ladina nueva. Les lites comunales é de chest vers na gran ocajion per pretene bele dantfora dai candidac da ombolt de tó posizion sun la chestion tres n impegn formal-ofizial. I ombolc á l dovei de declaré dant a si litadours, zenza é ence sia legitimazion de crié n tel comité relativa. Ala ne se trata nia demé de na chestion secondara, ma dl davegní,  dla poscibelté de conté valch ence a livel europeich.  Al é da lité candidac che crei tla mendranza ladina, enjignés a se bate per conduje endò adum i ladins. (uc)


aloghé = stanzié


dinés = scioldi


Liams a d’autri articui sun la tematica comparus sun noeles.net:


 L apel dl ombolt de Col Santa Lizia


 Comité interregional ladin – n comentar


 Intervista al ombolt de Col de Santa Lizia Paolo Frena


 Intervista al ombolt de Fodom Gianni Pezzei







 Les respostes dl ombolt de Badia


 Les respostes dl ombolt da San Martin de Tor


 Consei di ombolc: intervista al ombolt de Santa Cristina, Bruno Senoner






 I ombolc de Cianacei y de Moena respon


 La lege 482/99 y i ladins tla provinzia de Bulsan


 Ressoluzion dla Union Generela di Ladins dles Dolomites


 Enconteda Durnwalder-Generela: la verscion ofiziala


 L consei di ombolc – enfin a sen deguna convocazion ciamò


 Comité interregional ladin – n comentar


 N organism interregional: manco ombolc y plu esperc y dialetica


 


 



 

Al me plej(0)Al ne me plej nia(0)

1 iadesc liet

Ortiede inant tres